Jürgen Klopp’u aştı; Arne Slot’un Liverpool sırları
UEFA lisanslı antrenörlerden oluşan uzman bir takım, Slot’un Liverpool’da benimsediği taktiksel yaklaşımı ve kadrosunu Klopp’unkinden ayıran nüansları dikkatle tahlil etti. Sporx, The Coaches’ Voices’ta yer alan bu yazıyı Türkçe’ye çevirdi.
HEM LİGDE HEM AVRUPA’DA LİDER
Liverpool’daki teknik yöneticilik vazifesinde dört ayı geride bırakan Arne Slot, Jürgen Klopp’un yerine geçme üzere göz korkutucu bir misyonu üstlenmesiyle göz doldurdu. 2024/25 döneminin Kasım ayındaki ulusal ortasına girerken, Slot’un grubu tüm karşılaşmalarda 17 maçın 15’ini kazanmıştı. Bu onları Premier Lig’de beş puan farkla tepede, Şampiyonlar Ligi’nin yeni lig kademesi formatında dörtte dört galibiyetle dorukta ve EFL Cup’ta çeyrek finalde bıraktı. Defterindeki tek leke, Premier Lig’de Nottingham Forest’a karşı alınan 1-0’lık mağlubiyetti.
Liverpool’un Slot idaresindeki birinci maçları -kendisinin de kabul ettiği gibi- rakiplerin durumuna bakılırsa çok da güç değildi. Lakin sonbahar ilerledikçe ve fikstür daha kuvvetli hale geldikçe, ekibi performansını geliştirmeye ve kazanmaya devam etti. Dönemin birinci aylarında büyük bir kupa kazanılmasa da eski bir atasözü kaybedilebileceğini söyler. Slot, Anfield’daki hayatına başlarken katiyetle bundan kaçınmayı başardı.
SADECE BİR TRANSFER; O DA 78 DAKİKA
Ayrıyeten selefinden çok âlâ bir kadro devraldığına da kuşku yok. Hakikaten de Liverpool, Slot’un misyondaki birinci dönemine başlamadan evvel yalnızca bir transfer yaptı. O vakit bile mütevazı bir fiyat karşılığında imzalanan oyuncu Federico Chiesa’ydı. İtalyan oyuncu yetenekli fakat sakatlıklarla boğuşan bir hamle oyuncusu ve Slot’un birinci 17 maçında 59’u EFL Cup’ta olmak üzere toplamda yalnızca 78 dakika oynadı. Bu nedenle, Liverpool’un yeni teknik yöneticisinin Klopp tarafından bir ortaya getirilen bir kadrosu nasıl yönettiğini gözlemlemek büyüleyici oldu.
ÖN HAT
Slot’un Liverpool ile çıktığı birinci 11 Premier Lig maçında grubu ligdeki en yüksek üçüncü topa sahip olma ortalamasını (yüzde 56,8) yakaladı. Bu mutlaka topa sahip olmak için topa sahip olmak değildi; Slot’un ekibi topla müspet ve hamlesi düşünen bir yaklaşımın kesimi olarak oyuncuları ileriye, bilhassa de ön çizgiye hakikat itiyordu. Bu nedenle, o periyotta son üçte birlik alana atılan toplam paslarda Manchester City ve Tottenham’ın akabinde üçüncü sırada yer aldılar. Ayrıyeten atakçıları rakip kaleye yaklaştırmak için tasarlanan ileriye gerçek paslarda da ikinci sıradaydılar. Bunların hepsi Jürgen Klopp’un Liverpool kadrolarının temel özellikleriydi; Slot bunlardan yararlanmak için hiç vakit kaybetmedi.
Başlangıçta topa sahip olan 4-2-3-1’de Slot’un kanat oyuncuları – ekseriyetle Muhammed Salah ve Luis Diaz ya da Cody Gakpo’dan biri – genişliği korudu. Bu da onları rakiplerine mümkün olduğunca sık 1’e 1 hamle edecek durumlara soktu ve Salah (57) ve Diaz (45) toplam driplinglerde Premier Lig’in birinci 30’unda yer aldı. Tek santrfor – ya ortalara koşularıyla Diogo Jota ya da konum alma yeteneğiyle Darwin Nunez – yüksek ve merkez orta saha oyuncularının (Curtis Jones ve Alexis Mac Allister) sekiz numaralı koşuları için alan yarattı. Bu ortada Ryan Gravenberch en derinde oynayan pivot olarak konum aldı. Orada, bilhassa kompakt olan gerideki bloğa karşı iki stoperi destekledi.
Daha öndeki bloğa karşı, ileride boş alan varken, orta saha oyuncuları – ve bilhassa Jones – rakibin savunma çizgisini derinlerden merkeze koşularla karıştırdı. Dominik Szoboszlai de misal bir tehdit oluşturdu fakat koşarken geniş alana hareket etmeye ya da daha önde konumlanıp Salah’ın etrafında çalışmaya daha uygun oldu.
Slot’un Liverpool’u iç-kanal boşluklarında akışkanlığa sahipti ve onları çeşitli oyuncuların hareket etmesi için açık tuttu. Bekler – Trent Alexander-Arnold, Andy Robertson, Kostas Tsimikas ve Conor Bradley’den ikisi – yüksek, orta oyunculara atılan pasları desteklemek için yavaşça içeriye gerçek hareket ederken, tıpkı vakitte hamle eden orta saha oyuncularının ardında savunma için bekledi. Ayrıyeten daha klasik bek durumlarına geçme ve kanatlardan ileriye çıkma bahtları da vardı. Bilhassa Alexander-Arnold, delici paslarını kullanabileceği farklı rollere geçti. 2024/25 Premier Lig döneminin 11 maçının akabinde son üçte teğe atılan paslarda altıncı sırada yer aldı.
MUHAMMED SALAH’IN ÖNEMİ
Liverpool’dan en âlâ randımanı almak tipik olarak Salah’tan en güzel randımanı almak manasına geliyordu ki Slot teknik yönetici olarak çıktığı birinci maçlarda bunu mutlaka başardı. Slot yönetiminde 11 lig maçına çıkan Salah, sekiz gol ve altı asistle ligin en çok gol durumuna (14) giren oyuncusu oldu. Topla ya da topsuz çizgiye inme yeteneği, Klopp’un uzun misyon mühleti boyunca olduğu üzere Slot idaresindeki bu maçlarda da dikkat cazipti. Buna ek olarak, grup arkadaşlarının dayanak hareketleri – etrafında, gerisinde ve önünde – Slot tarafından onun sağ iç kanalı domine etmesini sağlayacak formda düzenlenmiş üzere görünüyordu.
Salah’ın üçte birlik paslarının ayrıntıları, bilhassa de ceza alanına yaptığı paslar ve ortalar, tahminen de oyununun küçümsenen bir kesimiydi. Slot’ta durum bu türlü değildi, Salah’ın etrafında planlanan hareket, Mısırlı oyuncunun diğerleri için yaratmasına, çoklukla de ortalar yapmasına müsaade verdi. Szoboszlai’nin en güzel performansını sergilediği en yakın sekiz numaranın tuzak koşuları, Salah’ın rakip bekleri izole etmesine ve rakiplerin top aldığında onu ikiye bir bırakmasını engellemesine yardımcı oldu.
Bu noktadan sonra Liverpool’un ön alandaki sayıları Salah’a kombinasyon yapabileceği ya da ekip arkadaşları için yaratabileceği seçenekler sundu. Diaz yahut Gakpo’nun sahanın öteki tarafından yaptığı koşular ya da Jones’un derinlerden yaptığı daha merkezi koşular ona ekipleri cezalandırmak için kâfi seçenek ve çeşitlilik sağladı. Bu durum hem Salah’ın bilhassa tehlikeli olduğu geçişlerde hem de Liverpool’un topa sahip olduğu uzun bir müddetin akabinde blok kırarken geçerliydi. Santrforda Jota ve Nunez’in soldan sağa hareketleri de Salah’ın topla içeri girmesiyle yeterli bir temas kurdu.
İç kanal oyuncuların hareket etmesi için sık sık boş kalırken, Salah da bu bölgede istikrarlı bir halde pas alabildi. Alexander-Arnold’un pas menzili, Salah’ın geniş bir başlangıç konumundan öteye geçmesine yardımcı olurken, sol taraftaki stoper Virgil van Dijk de sistemli olarak servis sağladı.
Bu iki savunma oyuncusu 11 Premier Lig maçından sonra Liverpool ismine en çok uzun pas yapan oyunculardı – Alexander Arnold 103 (ligde sekizinci) ve Van Dijk 66 (otuzuncu). Ayrıyeten Liverpool ekibindeki herkesten daha fazla son üçlüye pas attılar – Alexander-Arnold’dan 100, Van Dijk’tan 99 pas – ki bu Salah için değerli bir dayanaktı. Salah’ın ikili hareketleri, 1’e 1’de rakiplerini manipüle etmesi ve markajcıları geride bırakma dileği, Slot periyoduna çok yüksek bir form seviyesiyle başlamasına yardımcı oldu. Bu ortada Slot’un Liverpool’un hamlesini organize etmesi, maçın en değerli oyuncusundan en uygun formda yararlanmasını sağladı.
4-2-4’TE SAVUNMA
Slot, hamle oyunu sırasında vakit zaman 4-2-4’ü kullanmanın yanı sıra, bu formu pres yaparken ve Liverpool daha temkinli bir orta blok halindeyken de kullandı. Bu birinci 11 maçta Liverpool, Premier Lig’de gayret yoğunluğu açısından üçüncü sırada yer aldı; rakibin topa sahip olduğu dakika başına ortalama 5,7 ikili çaba, top kapma ve ortaya girme gerçekleştirdiler. Birebir vakitte en düşük dördüncü PPDA (passes per defensive action, savunma hareketi başına pas) sayısına sahiptiler ki bu da topa sahip olmak için pres ve düello yapmayı tercih ettiklerini gösteriyordu. Klopp periyodundaki çok agresif yüksek pres olmasa da, Slot’un Liverpool’u, rakipler yavaşça ilerlediğinde, set bloğundan yahut top kaybına reaksiyon verirken bir gaye için grup halinde ileri çıktı.
Slot’un kadrosu 4-2-4 tertibinde ekseriyetle merkez orta saha oyuncularından birini merkez forvetle birlikte çalışmak üzere öne itti. Akabinde her iki kanat oyuncusu da daralarak öndeki ikilinin dış tarafına atılan pasları kesmeye yardımcı oluyordu (aşağıda). Bu özel hareket, rakip sekiz numaraların açıyı desteklemesini, inançlı tarafa hakikat yavaşça genişlemesini ve potansiyel olarak Liverpool’un orta saha çiftinin aşılmasını sınırlamaya yardımcı oldu. Szoboszlai savunma yaparken ekseriyetle birinci çizgiye katılan kişiydi ve Mac Allister ile Gravenberch’i daha derindeki çift olarak bırakıyordu.
Mac Allister ve Gravenberch bu uyarlanmış savunma rolünde harikaydı; Arjantinli oyuncu Premier Lig’de toplam savunma çabalarında 23. sırada (82), kadro arkadaşı ise 28. sırada (78) yer aldı. Hollandalı oyuncu birebir vakitte toplam top kapma sayısında (57) 13. sırada yer alırken, Mac Allister’la birlikte güçleri, zamanlamaları ve genel defansif varlıkları ön çizginin altındaki orta alanları korudu. İkili, topu geri kazandıklarında, ilerideki koşucuları süratli ve şuurlu bir formda beslemek için sakin bir pas aralığı da gösterdi.
GEÇİŞLERDE…
Slot’un 4-2-4 bloğu, açılış 11 maçında sadece altı lig golü yemesine katkıda bulunmakla kalmadı; tıpkı vakitte hamle yaratmaya da yardımcı oldu. Bilhassa Liverpool, Klopp idaresinde sahip olduğu, rakip yarı alanda ya da kendi kalesine yakın bir yerde topa sahip olduktan sonra 15 saniyelik bir mühlet içinde talih yaratma marifetini sürdürdü. Akabinde her iki kanat oyuncusu da daralarak pasların kesilmesine yardımcı oluyordu.
Kasım ayındaki ulusal ortaya kadar Liverpool, topa sahip olduktan sonraki 15 saniye içinde dokuz akan oyun golü attı. Bilhassa Manchester United maçında, yarı saha çizgisi etrafında ileriye atılmaya hazır bir savunma kompaktlığı sergilediler. Salah ve Diaz bu maçta 1’e 1 anlarda, bilhassa de kullanabilecekleri alan ve momentum varken fevkalâde performans gösterdiler (aşağıda).
Salah geçiş anlarında Premier Lig’in tartışmasız en âlâ kanat oyuncusu oldu ve Klopp’un başarılarında kilit bir rol oynadı. Slot çabucak Salah’ın güçlü istikametlerine oynadı ve hamle geçişlerinde önemli tehdit oluşturabileceği birinci çizgide mümkün olduğunca uzun mühlet kalmasına müsaade verdi.
Hollandalı teknik adam ayrıyeten Salah’ın topsuz alanda rakip kaleye hakikat yaptığı direkt ve diyagonal hareketleri, etrafına seçtiği oyuncularla tamamladı. Santrfora dönüştürülmüş bir oyuncu olarak oynayan Jota sık sık topa gerçek inmeye hevesliydi. Bunu yaparken bir stoperi bozmaya ya da kendisiyle birlikte çekmeye yardımcı oluyor ve Salah’a koşması ya da içeri girmesi için alan açıyor. Szoboszlai’nin yüksek bir başlangıç konumunda olması da emsal bir tesir yaratırken, Macar oyuncunun ileriye koşuları geçiş anlarında savunmacıları geri itmeye yardımcı olabiliyor. Bu da Salah’ın çizgiler ortasında top almasına ya da kaleye gerçek koşmasına imkan tanıyor. Soldaki Diaz da Liverpool’a Sadio Mane ile sahip olduklarını anımsatan tehlikeli bir geçiş opsiyonu sunuyor.
Klopp ve Slot’un Liverpool kadroları ortasında benzerlikler olsa da, bilhassa de birebir oyuncular olsa da, ince farklılıklar da var. Lakin sonuçta Slot, oyunun en büyük mükafatlarını Anfield’a geri getirerek selefini nitekim kıymetli olan yerde taklit edebilmeyi umacak. (Maç içi fotoğraflar Coaches’e Voice’tan alınmıştır.)